Haber / Duyuru

Teknolojik gelişmeler sayesinde motorlu araçların yaygınlaşması, bir yandan kişilerin seyahat özgürlüğünden çok daha geniş ölçüde istifade etmesini sağlamışken, diğer yandan hava kirliliği ve trafik yoğunluğu gibi sorunlar ile birlikte, yaralanmalı ve ölümlü çok sayıda kazaya yol açmıştır. Özellikle karayolu ulaşımı bakımından bu sorun ülkemizde çok ciddi boyuttadır.

Ulaşıma müdahale ederek ve araç kullanmak suretiyle trafik güvenliğini kasten tehlikeye sokma suçları, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunumuzda yer alan önemli suçlardandır. Bu suçlar trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu başlığı altında düzenlenmiştir.

Trafik güvenliğine ilişkin olarak, Türk Ceza Kanunu madde 179’da üç ayrı fıkra halinde, aslında birbirinden bağımsız üç suç tipine yer verilmiştir:

Türk Ceza Kanunu madde 179’a göre;

(1) Kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşımının güven içinde akışını sağlamak için konulmuş her türlü işareti değiştirerek, kullanılamaz hale getirerek, konuldukları yerden kaldırarak, yanlış işaretler vererek, geçiş, varış, kalkış veya iniş yolları üzerine bir şey koyarak ya da teknik işletim sistemine müdahale ederek, başkalarının hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından bir tehlikeye neden olan kişiye bir yıldan altı yıla kadar hapis cezası verilir.

(2) Kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşım araçlarını kişilerin hayat, sağlık veya malvarlığı açısından tehlikeli olabilecek şekilde sevk ve idare eden kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.  

(3) Alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle ya da başka bir nedenle emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek halde olmasına rağmen araç kullanan kişi yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.

Karayolları Trafik Kanunu madde 48/6’ya göre, yapılan tespit sonucunda, 1.00 promilin üzerinde alkollü olduğu tespit edilen sürücüler hakkında ayrıca Türk Ceza Kanununun 179 uncu maddesinin üçüncü fıkrası hükümleri uygulanır.

Öte yandan, Türk Ceza Kanunu madde 180’de ise trafik güvenliğini taksirle tehlikeye sokma suçuna yer verilmiştir. Türk Ceza Kanunu madde 179/2’deki fail, aracı “sevk ve idare eden” kimse iken, Türk Ceza Kanunu madde 180’de herhangi bir kimse olabilir.  Fakat madde 179’dan farklı bir nokta olarak, madde 180’de kara ulaşımı bakımından tehlikeye neden olmaya yer verilmemiştir.

Suç ancak trafik düzeni içerisinde işlenebilir. Umuma açık olmayan yerlerde bu suç işlenemez. Sadece belirli kişilerin izin alarak girebileceği yerler umuma açık yer kapsamında değildir. Buna karşılık, orman, köy, tarla ve yayla yolları da, kamuya açık olmak kaydıyla, karayolu tanımına dâhildir. Dükkân ve alışveriş merkezleri gibi yerlere ait otoparklar da kamuya açık alan olarak kabul edilmelidir.

Güvenli şekilde araç sevk ve idare edememe durumu, “alkol” veya “uyuşturucu madde” etkisi ya da “başka bir neden” den kaynaklanabilir. Uyuşturucu madde ise uyarıcı maddeleri de içerir. “Başka bir neden” ise failden kaynaklanan ve onun güvenli şekilde araç sevk ve idare etmesine engel her türlü durumdur. Uzun süre araç kullanmak dolayısıyla yorgun ve uykusuz olan kişilerin araç kullanmaya devam etmesi buna örnek olarak gösterilebilir.

Trafik Güvenliğini Taksirle Tehlikeye Sokma (madde 180) :

Suç tipinde eylem deniz, hava veya demiryolu ulaşımında, kişilerin hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından bir tehlikeye taksirle neden olunması şeklinde ifade edilmiştir. Kara ulaşımında kişilerin hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından taksirle tehlikeye neden olunursa bu eylem Türk Ceza Kanunu madde 180 bakımından suç oluşturmayacaktır.

Suçun cezası, üç aydan üç yıla kadar hapis cezasıdır. Bilinçli taksirle bu suçun işlenmesi durumunda ceza arttırılacak ve cezanın para cezasına çevrilebilmesi olanağı ortadan kalkacaktır.

Suçun Cezası, Zaman aşımı ve Yargılama Şartları:

• Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu şikâyete tabi bir suç değildir. Yani adli makamlarca kendiliğinden soruşturulup kovuşturulmaktadır.

• Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu uzlaşma kapsamında olan suçlardan değildir.

• Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçnun dava zaman aşımı süresi 8 yıldır.

• Trafik güvenliğini kasten veya taksirle tehlikeye sokma suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası, belli koşullarda adli para cezası veya seçenek yaptırımlara çevrilebilir. Ancak şuna dikkat edilmelidir ki bu seçenek yaptırımlardan sadece birini seçmek mümkün olduğundan, hakkındaki hapis cezası adli para cezasına çevrilen failin, ayrıca bir de belirli süreyle araç kullanmaktan yasaklanması mümkün değildir. Bunun yanında, sanık hakkında tayin olunan hapis cezası karşılığı olarak ehliyetinin geri alınmasına karar verilirken araçtan yararlanmayı engelleyecek şekilde araç ruhsatının da geri alınmasına karar verilmesi de mümkün değildir.

• Trafik güvenliğini kasten veya taksirle tehlikeye sokma suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmesi mümkündür.

• Trafik güvenliğini kasten veya taksirle tehlikeye sokma suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezasının ertelenmesi de mümkündür.

Ankara Avukat Kardelen Özcan Hukuk Bürosu

Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Kardelen Özcan'a aittir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir.